بذر میوه و سبزیجات
بهترین بذر میوه و سبزیجات را از کجا تهیه کنیم؟ آیا می‌خواهید در گوشه حیاط منزلتان بساط میوه و سبزی‌کاری بسیار طبیعی و تازه‌ای راه بیندازید؟ امروزه تقاضا برای خرید سبزیجات ارگانیک بسیار بالا رفته است؛ چون محصولات ارگانیک در واقع انتخابی مطمئن و عالی برای سلامتی به شمار می‌روند.
یکی از فعالیت‌های لذت‌بخشی که می‌تواند باغچه شما را زیباتر نشان دهد، خرید بذر سبزیجات یا میوه و کاشتن آن‌ها در باغچه خانه است. اگر شما هم بتوانید سبزی‌های مختلفی را برای مصرف در منازل خود پرورش دهید، می‌توانید از باکیفیت بودن سبزی اطمینان حاصل کرده و در واقع محصولی فوق‌العاده ارگانیک و تازه میل کنید.
انواع بذر سبزیجات و صیفی‌جات
در اصل بذرها بخشی از گیاهان مورد توجه در کشاورزی یا باغبانی هستند که موجب رشد و تولیدمثل گیاهان می‌شوند. این بخش از گیاه قابلیت این را دارد که نسل دیگری از همان گیاه را تولید کند یا به قولی اصلی‌ترین عامل انتشار گیاه به محیط دیگری باشد.
همچنین طبق نظریه علمی بذر باید به تخمکی رسیده باشد که توان باروری را داشته و توانسته به گیاه دیگری (همان گیاه والد) تبدیل شود. در حالت کلی بذر میوه و سبزیجات در کشاورزی یا زراعت به چند دسته مختلف تقسیم‌بندی می‌شوند.
نوع اول: بذر هیبرید یا اصلاح شده
این بذرها همان بذرهای F1 هستند که توسط راه تلاقی و رشد دو والد به دست می‌آیند؛ یعنی دو والدی که عموماً از لحاظ مشخصات ژنتیکی از یک میوه یا گیاه هستند، به طور تقریبی تفاوت‌هایی با یکدیگر دارند. لازم است بدانید که بذرهای هیبرید جزو بذرهای تراریخته به‌حساب نمی‌آیند و این دو مقوله‌ای جدا از هم هستند.
بذر هیبرید یا اصلاح شده
نوع دوم: بذر بدون اصلاح (بذر تولید شده معمولی)
از دیگر انواع بذر میوه و سبزیجات، می‌توان به بذرهای تولید شده معمولی اشاره کرد. بیشتر کشاورزان و باغبانان از بیشتر بذرهایی که استفاده می‌کنند، از نوع بذرهای تولید شده معمولی هستند.
بذرهایی که از گیاهان باکیفیت به دست می‌آیند، علاوه بر اینکه قدرت باروری بهتری دارند، محصول نهایی بسیار مرغوبی هم تولید می‌کنند. این بذرها دقیقاً خصوصیات بذرهای هیبرید را داشته و معمولاً علامت خاصی هم ندارند.
نوع سوم: بذر ارگانیک
مقصود از ارگانیک یعنی مراحل تولید بذرها از هیچ‌گونه ماده شیمیایی یا به‌اصطلاح کود شیمیایی و حتی آفت‌کش برای ازبین‌بردن آفت‌های گیاه یا میوه استفاده نشده است.
حال اگر تخمی که کاشته‌اید از نوع بذر هیبرید یا معمولی بوده و نکات لازم (استفاده‌نکردن از آفت‌کش و…) برای پرورش آن گیاه رعایت شده باشد، بذر نهایی را بذر ارگانیک نیز می‌گویند.
بذر ارگانیک
خصوصیات بذر خوب
یک بذر خوب باید از چه خصوصیات بارزی برخوردار باشد؟ در هنگام خرید بذر میوه و سبزیجات برای اینکه بتوانید به خصوصیات اساسی آن بهتر پی ببرید، بهتر است در این زمینه چند اصطلاح مهم را یاد بگیرید تا در زمان خرید بذر به یاد داشته باشید.
1. عمر بذر
هر نوع بذری باتوجه‌به نوع گیاه و شرایط محل نگهداری از یک‌عمر مفیدی برخوردار است که پس از آن اصطلاحاً بذر موجود کهنه می‌شود و کاشت آن هم هیچ فایده‌ای برای شما ندارد.
عمر بذر
2. سایز بذر
یکی از خصوصیات بارز یک بذر خوب این است که اندازه متناسبی داشته باشد. اندازه بذر هر گیاه با دیگری فرق دارد؛ بنابراین قبل از اینکه اقدام به خرید بذر میوه و سبزیجات کنید، حتماً پرس‌وجوهای لازم را درباره اندازه طبیعی بذر گیاه موردنظر انجام دهید. بذری خریداری کنید که نسبت به آن کوچک نباشد؛ چون هر چه بذر کوچک باشد، به همان اندازه جنین کوچک‌تر و مواد ذخیره‌ای کوچک‌تری هم دارد.
3. سلامت بذر گل
اگر میکروارگانیسم‌ها داخل بذر رشد کنند، باید تمام بخش‌های بذر سالم باشند؛ چون اگر غیر از این باشد دانه به‌هیچ‌وجه جوانه نمی‌زند و در شرایط خطرناک محل کاشت بذر به مکانی برای رشد بیماری‌ها بخصوص میکروب‌ها تبدیل می‌شود. درصورتی‌که آب میان‌بافتی موجود در بذر زیاد باشد، قبل از جوانه‌زدن قارچ‌ها را به خود جذب می‌کند و باعث می‌شود، به‌هیچ‌عنوان جوانه نزند.
سلامت بذر گل
4. خلوص بذر
بذر باید دارای دو فاکتور خلوص باشد، اول خلوص ژنتیکی و دوم خلوص فیزیکی. در خلوص ژنتیکی زمانی که بذر میوه و سبزیجات را خریداری می‌کنید، در واقع بیشتر به دنبال محصولی هستید که دارای خلوص باشد و به شما نتیجه با کیفیتی بدهد.
خلوص دوم نوع فیزیکی است، زمانی که تعدادی بذر خریداری می‌کنید، باید این اطمینان را کسب کنید که همگی آن‌ها بذر موردنظر شما هستند و در این میان‌دانه‌ها باید عاری از بذر علف هرز یا گیاهان دیگری باشند.
5. قدرت بذر
دانه یا بذر پس از جوانه‌زدن باید قدرت شکستن پوسته و شکافتن خاک را داشته باشد. از جمله عواملی که بر قدرت بذر تأثیر چشمگیری دارد، ژنتیک و بافت خاک است.
قدرت بذر
6. قوه نامیه
مورد دیگر از خصوصیات بذر میوه و سبزیجات مربوط به قوه نامیه است. منظور از قوه نامیه این است که اگر این فاکتور مهم به‌اندازه کافی موجود نباشد، ممکن است جوانه‌زدن بذر به‌شدت پایین بیاید.
اجزای بذر سبزیجات و میوه
بذر میوه و سبزیجات انواع مختلفی دارند که در بالا به هر یک از آن‌ها اشاره کردیم و در حالت کلی هم به سه بخش اصلی به شرح جدول زیر دسته‌بندی می‌شوند.
| جنین (رویان) | گیاه بسیار ریزی درون بذر وجود دارد که به آن جنین یا رویان گفته می‌شود. این جنین نتیجه لقاح سلول نر و ماده است که خاصیت تکثیر و جوانه‌زدن را دارد. |
| بافت مواد ذخیره شده | بافت موجود در هر نوع بذری متفاوت است، معمولاً در برخی شبیه لپه و در بعضی هم شبیه اندوسپرم و… است. این مواد درون بذر ذخیره شده‌اند که اصولاً بذر از آن‌ها تغذیه می‌کند و رشد خواهد کرد. |
| پوسته بذر | دیگر اجزای بذر مربوط به پوسته آن است که عموماً جنین و بافت مواد ذخیره شده‌ای را در بر می‌گیرد. این پوسته ضخیم است و دلیل ضخامت آن مراقبت از جنین در برابر سرما، گرما و همچنین هضم در بدن حیوانات است. |
اجزای بذر سبزیجات و میوه
شرایط نگهداری و کشت بذر
حال که با انواع بذر میوه و سبزیجات تا حدودی آشنا شدید، بهتر است بدانید که شرایط نگهداری کاشت آن‌ها به چه صورت است؟ شاید از خود بپرسید که نگهداری بذر چه اهمیتی برای گیاهان دارد؟
مادامی که شما دانه‌ای می‌کارید برای حفظ قوه جوانه‌زنی و سلامت آن بایستی تمام تلاش خود را بر نگهداری دانه بکنید تا گیاهی یا میوه‌ای پربار و سالم را برای خود به بار بیاورید. شرایط نگهداری و کاشت بذر برای فصل کاشت باید جزو لاینفک برنامه‌ریزی شما باشد.
انتخاب ظروف نگهداری مناسب
انتخاب ظروف صحیح یکی از مهم‌ترین بخش در حفظ نگهداری بذر میوه و سبزیجات به شمار می‌رود؛ ظروفی که برای این کار در نظر می‌گیرید، باید تمیز خشک و کاملاً پمپ شده باشد.
مواردی از جمله کیسه‌های پلاستیکی قابل مهروموم، شیشه‌های درب‌دار یا ظروف فلزی جزو گزینه‌های مؤثری هستند که از ورود رطوبت حشرات و هوا به داخل ظرف جلوگیری زیادی می‌کنند.
انتخاب ظروف نگهداری مناسب
نظارت منظم بذر
مسلماً برای اینکه بذر ذخیره شده به‌خوبی برایتان پاسخ بدهد، باید به‌صورت منظم و دوره‌ای به آن سر بزنید؛ یعنی برای علائم رطوبت یا آفات ضروری است تا ظروف را به‌دقت بررسی کنید.
از نشانه‌های رایج وجود عملکرد نامناسب در ذخیره‌سازی بذر می‌توان به کپک، تغییر رنگ و بوهای غیرمعمول اشاره کرد. در صورت مواجه‌شدن با چنین معضلی حتماً در سریع‌ترین زمان ممکن برای رفع آن اقدام کنید.
حفظ دما و رطوبت مطلوب
یکی دیگر از موارد مهم در شرایط نگهداری و کشت بذر میوه و سبزیجات، مربوط به حفظ دما و رطوبت مطلوب آن است. سلامت دانه‌ها و بقای آن‌ها تا زمان کشت بستگی به محیط نگهداری‌شان دارد؛ چرا که برخی از بذرهای سبزیجات با شرایط خنک و خشک سازگارتر هستند.
برای نگهداری بذرها بهترین دما بین صفر تا ۱۰ درجه سانتیگراد (۳۲ تا ۵۰ درجه فارنهایت) است. به‌علاوه میزان رطوبت نسبی هوا باید از ۵۰ درصد کمتر باشد. نکته قابل‌توجه دیگر اینکه از نوسانات دما و رطوبت بالا اکیداً خودداری کنید؛ چون این عوامل در جوانه‌زدن زودرس یا پوسیدگی بذر تأثیر زیادی دارند.
حفظ دما و رطوبت مطلوب
بررسی زنده ماندن بذر
زنده‌ماندن دانه‌های ذخیره شده با سپری شدن زمان کاهش پیدا می‌کنند؛ پس برای مطمئن شدن از اینکه بذرهای شما هنوز برای کاشت خوب هستند، باید به آزمایش جوانه‌زنی اقدام بکنید. برای این کار حوله کاغذی را مرطوب کرده و چند دانه بذر را روی آن قرار دهید و سپس در یک منطقه گرم و روشن نگه دارید.
بعد از گذشت چند روز بشمارید که چند دانه جوانه‌زده است. اگر همچنان سرعت جوانه‌زنی بالا باشد، خوشبختانه بذرها زنده هستند و شما می‌توانید برای کاشت از آن‌ها استفاده کنید.
بذر میوه های خاص و کمیاب
در این مطلب علاوه بر بذرهای رایجی از جمله بذر میوه و سبزیجات، بذر صیفی‌جات و سایر موارد این‌چنینی که توضیح دادیم، یک سری بذر میوه‌های خاص و نادری هم وجود دارند که افراد زیادی به دنبال خرید و کاشت آن‌ها هستند.
در واقع میوه‌های کمیاب از آن دسته میوه‌هایی هستند که خاستگاه و محل پرورش آن‌ها در ایران نیست و به اصطلاح در کشورهای دیگری می‌رویند. انواع بذر میوه‌های کمیاب و خاص می‌تواند شامل بذر میوه‌های استوایی مانند بذر بری‌ها، بذر دراگون فروت، بذر پاپایا و امثال این‌ها باشد.
در خصوص قیمت بذرهای خارجی نسبت به ایرانی بهتر است بدانید که قیمت‌ها کاملاً با یکدیگر متفاوت هستند. به طور مثال قیمت بذر میوه های استوایی ممکن است نسبت به بذر میوه‌های ایرانی از لحاظ شکل یا شمایل، رنگ، شکل دانه و غیره فرق داشته باشد. به همین دلیل تقاضا برای خرید بذر میوه های استوایی از سوی خریداران بسیار بالا است.
بذر میوه های خاص و کمیاب
مراحل کاشت بذر میوه و سبزیجات
کاشت بذر سبزیجات متنوع و ارگانیک شامل مراحل بسیار مهمی است که باید نهایت دقت خود را برای این فرایند به کار بگیرید تا صدمه‌ای به میوه‌ها و گیاهان وارد نشود.
اگر مراحل فوق را به‌درستی انجام دهید، می‌توانید باغچه‌ای پربار و سرسبز را برای خود به ارمغان بیاورید. اکنون مهم‌ترین مراحل کاشت بذر میوه و سبزیجات را مفصل برایتان شرح می‌دهیم.
مرحله اول: انتخاب بذر
در مرحله اول باید بذرهای باکیفیتی که با فصل و آب‌وهوای منطقه‌تان سازگار هستند را انتخاب کنید. خرید بذرهایی که در برابر آفات و بیماری‌ها مقاوم هستند و به نگهداری کمتری هم نیاز دارند، می‌توانند انتخاب هوشمندانه‌ای به نظر برسند.
انتخاب بذر
مرحله دوم: آماده‌سازی خاک
در این مرحله نوبت به آماده کردن خاک می‌رسد؛ بنابراین باید خاک حاصلخیز و زهکشی مناسبی داشته باشد. شما می‌توانید با استفاده از کمپوست و مواد عالی کمک زیادی به بهبود خاک بکنید. قبل از اقدام به خرید بذر میوه و سبزیجات لازم است، خاک باغچه را برای تعیین سطح حاصلخیزی و ph آن مورد بررسی قرار دهید.
مرحله سوم: کاشت بذر
برای اینکه بذر میوه و سبزیجات فضای کافی برای رشد داشته باشند، باید آن‌ها را بافاصله مناسب از یکدیگر بکارید. پس از آنکه بذرها را خریداری کردید، فراموش نکنید در زمان مناسبی از سال مثلاً در بهار یا پاییز آن‌ها را بکارید و تا جایی که امکان دارد، بذرها را در عمق مناسبی از خاک که معمولاً دو الی سه برابر قطر بذر است، قرار دهید.
کاشت بذر
مرحله چهارم: آبیاری
پس از آنکه بذرها را کاشت کردید، باید به طور منظم آن‌ها را آبیاری کنید؛ ولی مراقب باشید که بیش از حد خاک را مرطوب نکنید. به همان اندازه که بذرها را مرتباً آبیاری می‌کنید، باید علف‌های هرز را هم زودبه‌زود از بین ببرید. ناگفته نماند که بعد از کاشت خاک را طوری آبیاری کنید تا رطوبت موردنیاز برای جوانه‌زنی بذرها تأمین شود.
مرحله پنجم: مراقبت
در مرحله چهارم از کاشت بذر میوه و سبزیجات گفتیم که به طور منظم علف‌های هرز را از بین ببرید؛ چون با انجام این کار باعث می‌شوید تا این علف‌ها با گیاهان جوان رقابت نکنند.
برای اینکه گیاهان رشد مناسبی داشته باشند، بهتر است آن‌ها را با کودهای مناسبی تغذیه کنید. همچنین با پرس‌وجوهای زیاد می‌توانید کود موردنیاز گیاهان خود را پیدا کنید و به‌اندازه لازم به آن‌ها کود بدهید.
مراقبت از بذر
مرحله ششم: برداشت محصول
در آخرین مرحله از کاشت بذر میوه و سبزیجات، هنگامی که به‌اندازه کافی میوه و سبزی‌ها رشد کردند، اکنون می‌توانید پروسه برداشت را آغاز کنید. تا حتی‌الامکان به‌آرامی و توجه زیاد محصولات را برداشت کرده تا آسیبی به آن‌ها وارد نشود.
باکیفیت‌ترین محصولات ارگانیک را با عطاری زارعی تجربه کنید!
فروشگاه عطاری زارعی یکی از مراکز معتبری است که می‌توانید برای خرید بذر میوه و سبزیجات به آن مراجعه کنید. ما در زمینه ارائه محصولات دیگری مانند دمنوش‌ها، عرقیات گیاهی، محصولات جنسی، محصولات بهداشتی و…همواره در حال فعالیت هستیم و کالاهای اورجینال تخفیف‌دار همراه با گارانتی ویژه را در اختیار شما قرار می‌دهیم.
چنانچه قصد خرید هر محصولی اعم از خرید ادویه‌جات، محصولات چاقی و لاغری، روغن‌ها و امثال این‌ها دارید و همچنین جهت اطلاع از قیمت بذر صیفی جات، سبزیجات و میوه و قیمت سایر محصولات می‌توانید با کارشناسان ما تماس بگیرید تا با ارائه مشاوره‌های رایگان علاوه بر راهنمایی‌های مفید همچنین به‌روزترین قیمت‌ها را به اطلاعتان برسانند.
سؤالات متداول
- بهترین ظرف برای نگهداری بذرها چیست؟
کیسه‌های پلاستیکی قابل مهروموم، شیشه‌های درب‌دار یا ظروف فلزی
- چه بذرهایی از دو والد ساخته می‌شوند؟
بذرهیبرید یا اصلاح شده
- بهترین دما برای نگهداری انواع بذر چقدر است؟
صفر تا ۱۰ درجه سانتی گراد (۳۲ تا ۵۰ درجه فارنهایت)